Σήμερα, οι τουρίστες ενδιαφέρονται κυρίως για την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Ορισμένες από αυτές τις πόλεις συμπεριλαμβάνονται στους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο (Παρίσι, Βενετία, Λονδίνο κ.λπ.). Οι κυριότεροι παράγοντες που έχουν καταγραφεί σε επίπεδο ΕΕ που ευνοούν την αύξηση της τουριστικής ζήτησης και απευθύνονται στις πόλεις είναι:
- Το ενισχυμένο ενδιαφέρον για την πολιτιστική κληρονομιά. Το ενδιαφέρον αυτό απευθύνεται συνήθως στα ιστορικά κέντρα των πόλεων, τα μουσεία, τα μνημεία κλπ.
- Τα σύντομα ταξίδια που αντιπροσωπεύουν μια δυναμική κατηγορία από μια ποσοτική και ποιοτική αντίληψη. Συνήθως, προτιμώμενοι προορισμοί για σύντομα ταξίδια είναι οι πόλεις.
- Τα μεγάλα γεγονότα (mega events), καθώς αναγνωρίζουν την πόλη που φιλοξενεί την εκδήλωση. Αυτά τα μεγάλα γεγονότα είναι εκδηλώσεις μεγάλης κλίμακας, υψηλού προφίλ και βραχείας διάρκειας (μεγάλες εκθέσεις, διεθνή συνέδρια και πολιτιστικά φεστιβάλ), με το σημαντικότερο από όλα τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
- Οι ενέργειες της ΕΕ για τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, τη χωρική και χρονική επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρομέτρου (Eurobarometer), η πλειονότητα των ευρωπαίων πολιτών (39%) απάντησε ότι η συνολική ελκυστικότητα που εφαρμόζεται από το περιβάλλον του Ήλιου/παραλίας είναι ο «βασικός» παράγοντας επιλογής του τουριστικού προορισμού, αναφερόμενος κυρίως στην έννοια της τουριστικής εικόνας, η οποία περιέχει ολόκληρη την τουριστική προσφορά ενός τόπου. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι επίσης βασικός παράγοντας στην επιλογή του προορισμού καθώς κατέχει το 26% επιλογής των πολιτών της ΕΕ.
Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί μια ενδιαφέρουσα κατάταξη των πόλεων στην Ευρώπη, η οποία προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, με βάση το μέγεθος των πόλεων και την κυρίαρχη πολιτιστική τους έλξη. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν των πόλεων μπορεί να βασιστεί στα ακόλουθα στοιχεία:
- Πολιτιστική Κληρονομιά: το κυρίαρχο πολιτιστικό προϊόν είναι η πολιτιστική κληρονομιά του προορισμού (αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία κλπ.).
- Τέχνες: τα κυρίαρχα πολιτιστικά προϊόντα είναι η σύγχρονη παράσταση και οι εικαστικές τέχνες.
- Πολιτιστικές Βιομηχανίες: τα κυριότερα πολιτιστικά προϊόντα είναι οι πολιτιστικές βιομηχανίες (σχεδιασμός, μόδα, φιλμ, διαφήμιση κλπ.).
Για παράδειγμα, αν και η Αθήνα διαθέτει παγκόσμιας κλάσης πολιτιστική κληρονομιά, η κατάταξη της φαίνεται να έχει χαμηλή θέση σε σύγκριση με τις πόλεις των αντίστοιχων πληθυσμών, καθώς δεν διαθέτει ανταγωνιστικά τουριστικά προϊόντα στις τέχνες και τις πολιτιστικές βιομηχανίες.
Αντίστοιχα συμπεράσματα προκύπτουν από την έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, το οποίο αξιολογεί το πολιτιστικό κεφάλαιο κάθε χώρας βάσει τεσσάρων κριτηρίων:
1) τον αριθμό μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς,
2) τη χωρητικότητα των αθλητικών σταδίων,
3) τον αριθμό των διεθνών εκθέσεων και εκδηλώσεων που λαμβάνουν μέρος στη χώρα ετησίως και
4) τις εξαγωγές προϊόντων των δημιουργικών βιομηχανιών ως ποσοστό του παγκόσμιου συνόλου στις εξαγωγές αυτές.
Η Ελλάδα, αν και κατέχει την 15η θέση παγκοσμίως στην αξιολόγηση των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς, βρίσκεται στην 42η θέση στην ανασκόπηση των σχετικών πολιτιστικών βιομηχανιών. Αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά τη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς για την τουριστική ανάπτυξη στη χώρα και ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές της.
Προτιμήσεις των Ευρωπαίων στον τουρισμό, Eurobarometer, Ιανουάριος 2016.
Λαμπρακούλης Γεώργιος
Ιδρυτής και Διαχειριστής του ΑΡΩΓΟΥ
- 15Shares
